Αποστολικό
ανάγνωσμα
ΙΒ΄ Λουκᾶ: Ἑβρ. ιγ΄
7-16
Ἀδελφοί, μνημονεύετε
τῶν ἡγουμένων ὑμῶν, οἵτινες ἐλάλησαν ὑμῖν τὸν λόγον τοῦ Θεοῦ, ὧν ἀναθεωροῦντες
τὴν ἔκβασιν τῆς ἀναστροφῆς μιμεῖσθε τὴν πίστιν. Ἰησοῦς Χριστὸς χθὲς καὶ σήμερον
ὁ αὐτὸς καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας. διδαχαῖς ποικίλαις καὶ ξέναις μὴ παραφέρεσθε·
καλὸν γὰρ χάριτι βεβαιοῦσθαι τὴν καρδίαν, οὐ βρώμασιν, ἐν οἷς οὐκ ὠφελήθησαν οἱ
περιπατήσαντες. ἔχομεν θυσιαστήριον ἐξ οὗ φαγεῖν οὐκ ἔχουσιν ἐξουσίαν οἱ τῇ
σκηνῇ λατρεύοντες· ὧν γὰρ εἰσφέρεται ζῴων τὸ αἷμα περὶ ἁμαρτίας εἰς τὰ Ἅγια διὰ
τοῦ ἀρχιερέως, τούτων τὰ σώματα κατακαίεται ἔξω τῆς παρεμβολῆς· διὸ καὶ Ἰησοῦς,
ἵνα ἁγιάσῃ διὰ τοῦ ἰδίου αἵματος τὸν λαόν, ἔξω τῆς πύλης ἔπαθε. τοίνυν
ἐξερχώμεθα πρὸς αὐτὸν ἔξω τῆς παρεμβολῆς τὸν ὀνειδισμὸν αὐτοῦ φέροντες· οὐ γὰρ
ἔχομεν ὧδε μένουσαν πόλιν, ἀλλὰ τὴν μέλλουσαν ἐπιζητοῦμεν. δι’ αὐτοῦ οὖν
ἀναφέρωμεν θυσίαν αἰνέσεως διὰ παντὸς τῷ Θεῷ, τοῦτ’ ἔστι καρπὸν χειλέων
ὁμολογούντων τῷ ὀνόματι αὐτοῦ. τῆς δὲ εὐποιΐας καὶ κοινωνίας μὴ ἐπιλανθάνεσθε·
τοιαύταις γὰρ θυσίαις εὐαρεστεῖται ὁ Θεός.
1. ΑΝΥΠΟΧΩΡΗΤΟΙ ΣΤΗΝ ΠΙΣΤΗ
Τὸ ἀποστολικὸ ἀνάγνωσμα τῆς Κυριακῆς αὐτῆς ἔχει ἐπιλεγεῖ πρὸς τιμὴν τοῦ Μεγάλου Ἀθανασίου, τοῦ ὁποίου τὴν μνήμη ἑορτάζει σήμερα ἡ Ἐκκλησία μας. Εἶναι ἕνα ἀπόσπασμα ἀπὸ τὴν πρὸς Ἑβραίους ἐπιστολή. Μᾶς λέει λοιπὸν ὁ ἅγιος ἀπόστολος Παῦλος: Νὰ θυμάσθε πάντοτε τὸ ἅγιο παράδειγμα τῶν πνευματικῶν σας καθοδηγῶν, ποὺ σᾶς δίδαξαν τὸ λόγο τοῦ Θεοῦ. Νὰ ἀναλογίζεσθε καὶ νὰ μελετᾶτε τὸ θεάρεστο τέλος τῆς ζωῆς καὶ τῆς συμπεριφορᾶς τους καὶ νὰ μιμεῖσθε τὴν πίστη τους. Ὁ Ἰησοῦς Χριστὸς ἦταν χθές, εἶναι καὶ σήμερα ὁ ἴδιος καὶ θὰ εἶναι ὁ ἴδιος καὶ στοὺς αἰῶνες. Γι’ αὐτὸ μὴ σύρεσθε ἐδῶ κι ἐκεῖ ἀπὸ διδασκαλίες ποὺ εἶναι ξένες ἀπὸ τὴν ἀληθινὴ διδασκαλία. Διότι εἶναι καλὸ καὶ σωτήριο νὰ στερεώνεται ἡ καρδιά σας μὲ τὴ χάρη τοῦ Χριστοῦ καὶ ὄχι μὲ τὴν ἰουδαϊκὴ διάκριση τῶν φαγητῶν, ἀπὸ τὴν ὁποία δὲν ὠφελήθηκαν οἱ ἰουδαΐζοντες πιστοί.
Βέβαια τὸ ἱερὸ κείμενο ἀναφέρεται σὲ ἕνα ἰδιαίτερο πρόβλημα ποὺ ταλάνιζε τὴν πρώτη Ἐκκλησία καὶ σταδιακὰ ἐξέλιπε. Τὸ πρόβλημα αὐτὸ ὅμως στάθηκε ἡ ἀφορμὴ γιὰ νὰ μιλήσει ὁ θεῖος Ἀπόστολος γιὰ τὴ σταθερότητα ποὺ πρέπει νὰ δείχνουμε οἱ πιστοὶ στὴν ἀλήθεια τῆς πίστεως σὲ κάθε ἐποχή. Καὶ μᾶς ἐξηγεῖ ὅτι ὁ ἀρχηγὸς τῆς πίστεώς μας Κύριος Ἰησοῦς Χριστὸς εἶναι ὁ ἴδιος πάντοτε. Ἡ δὲ διδασκαλία γι’ Αὐτόν, ποὺ μᾶς παρέδωσαν οἱ πνευματικοί μας πατέρες, εἶναι πάντοτε ἡ ἴδια καὶ δὲν μεταβάλλεται. Γι’ αὐτὸ ἔχουμε καθῆκον νὰ μένουμε σταθεροὶ στὴ μία καὶ ἀληθινὴ πίστη.
Αὐτὸ ἀκριβῶς ἔκανε στὴ ζωή του ὁ Μέγας Ἀθανάσιος. Ἐμπνευσμένος ἀπὸ τὸν καθηγητὴ τῆς ἐρήμου Μέγα Ἀντώνιο, ἔμεινε ἀμετακίνητος στὴν Ὀρθόδοξη πίστη· καὶ ἔδειξε ἀπὸ νεαρὸς ἀκόμη ἔντονο ζῆλο γιὰ τὴν καταπολέμηση τῆς αἱρέσεως τοῦ Ἀρείου. Ὡς διάκονος καὶ γραμματεὺς τοῦ Πατριάρχου Ἀλεξανδρείας στὴν Α΄ Οἰκουμενικὴ Σύνοδο, ἔμεινε ἀνυποχώρητος στὴν ἀλήθεια. Ὁ Χριστός, ἔλεγε, εἶναι «ὁμοούσιος» καὶ ὄχι «ὁμοιούσιος» μὲ τὸν Πατέρα. Σύρθηκε κατ’ ἐπανάληψιν ἀπὸ τοὺς Ἀρειανοὺς σὲ Συνόδους καὶ καθαιρέθηκε. Εἶδε πολλοὺς ἀπὸ τοὺς συνεργάτες του νὰ ὑποκύπτουν στὴν ἀρειανικὴ βία· εἶδε καὶ τὸν ἐπίσκοπο Ρώμης Λιβέριο νὰ ὑπογράφει τὸν ἀρειανικὸ ὅρο πίστεως, γιὰ νὰ ἀποφύγει τὴν ἐξορία. Ἦλθαν στιγμὲς ποὺ ὁλόκληρος ὁ χριστιανικὸς κόσμος φαινόταν ἀντίθετος μαζί του. Ἀλλὰ αὐτὸς μὲ ἀκράδαντη πίστη ἀγωνιζόταν γιὰ τὴν ἀλήθεια, χωρὶς ποτὲ νὰ καμφθεῖ. Χάρη στὴν ἀκλόνητη πίστη του ἀναδείχθηκε ἕνας ἀπὸ τοὺς πιὸ θαρραλέους ἀγωνιστὲς τῆς πίστεως. Καὶ ἔγινε ὁ στύλος τῆς Ὀρθοδοξίας, ὁ ἀκλόνητος διδάσκαλος τῆς πίστεως.
2. Ο,ΤΙ ΚΙ ΑΝ ΜΑΣ ΚΟΣΤΙΣΕΙ
Στὴ συνέχεια τοῦ ἱεροῦ κειμένου ὁ ἀπόστολος Παῦλος κάνει μιὰ σύγκριση ἀνάμεσα στὶς θυσίες τῆς ἑορτῆς τοῦ Ἐξιλασμοῦ ποὺ τελοῦσαν οἱ ἀρχιερεῖς τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης καὶ στὴ σταυρικὴ θυσία τοῦ ἀληθινοῦ καὶ αἰωνίου Ἀρχιερέως μας, τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ. Ἔχουμε ἐμεῖς οἱ χριστιανοί, λέει, τράπεζα καὶ θυσιαστήριο ἀπὸ τὸ ὁποῖο δὲν ἔχουν δικαίωμα νὰ φάγουν οἱ ἱερεῖς καὶ οἱ ἀρχιερεῖς ποὺ λατρεύουν τὸν Θεὸ στὴ Σκηνὴ τοῦ Μαρτυρίου. Διότι οἱ ἀρχιερεῖς δὲν ἔτρωγαν τὰ κρέατα τῶν ζώων ποὺ θυσίαζαν τὴν ἡμέρα τοῦ Ἐξιλασμοῦ. Ἀφοῦ ράντιζαν μὲ τὸ αἷμα τῶν ζώων αὐτῶν τὰ Ἅγια τῶν Ἁγίων γιὰ νὰ ἐξιλεωθοῦν γιὰ τὶς ἁμαρτίες τὶς δικές τους καὶ τοῦ λαοῦ τους, ἔκαιγαν τὰ σώματα τῶν ζώων αὐτῶν ἔξω ἀπὸ τὸ στρατόπεδο τοῦ Ἰσραήλ.
Γι’ αὐτὸ καὶ ὁ Κύριος Ἰησοῦς Χριστός, ὁ Μέγας Ἀρχιερεύς, θυσιάστηκε ἐπάνω στὸν Γολγοθᾶ, ἔξω ἀπὸ τὴν Ἱερουσαλήμ, γιὰ νὰ ἁγιάσει μὲ τὸ ἴδιο του τὸ αἷμα τὸ λαό του. Λοιπὸν κι ἐμεῖς, μᾶς λέγει ὁ θεῖος Ἀπόστολος, ἂς ἀπομακρυνθοῦμε κι ἂς κόψουμε κάθε σχέση μὲ τὸν Ἰουδαϊσμὸ καὶ μὲ τὸν κόσμο τῆς ἁμαρτίας. Κι ἂς πάρουμε ἐπάνω μας τὸν ὀνειδισμὸ τοῦ Χριστοῦ, ἕτοιμοι νὰ περιφρονηθοῦμε γι’ Αὐτόν, ὅπως περιφρονήθηκε Ἐκεῖνος. Διότι δὲν ἔχουμε ἐδῶ μόνιμη πατρίδα, ἀλλὰ μὲ πόθο θερμὸ ζητοῦμε τὴ μελλοντική, τὴν οὐράνια Ἱερουσαλήμ. Κι ἂς προσφέρουμε στὸν Θεὸ ἀκατάπαυστα θυσία δοξολογίας. Ὄχι βέβαια θυσία ζώων καὶ αἱμάτων, ἀλλὰ θυσία δοξολογίας ποὺ θὰ βγαίνει ἀπὸ τὰ χείλη μας.
Αὐτὸν τὸν ὀνειδισμὸ τοῦ Χριστοῦ σήκωνε ἐπάνω του καὶ ὁ Μέγας Ἀθανάσιος ποὺ ἑορτάζει σήμερα. Ἀκολούθησε πιστὰ τὰ ἴχνη τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ. Καὶ πλήρωσε πολὺ ἀκριβὰ τὴν ἔντονη ἀντιαιρετικὴ δράση ποὺ ἀνέπτυξε. Ὑπέμεινε παθήματα σκληρὰ καὶ διωγμούς. Σήκωνε τὸν δικό του βαρὺ σταυρό, μὲ κακοπάθειες καὶ ταλαιπωρίες πρωτοφανεῖς. Συκοφαντήθηκε ὅσο κανεὶς ἄλλος μὲ σκευωρίες φρικτές, πολεμήθηκε σκληρὰ καὶ ἀσταμάτητα. Καταδιώχθηκε ἀπὸ αὐτοκράτορες καὶ ἡγεμόνες, ὑπέφερε ἀνεκδιήγητες ταλαιπωρίες καὶ στερήσεις. Πέντε χιλιάδες στρατιῶτες ἔλαβαν κάποτε τὴ διαταγὴ νὰ τὸν ἐξοντώσουν, κι αὐτὸς διέφυγε στὴν ἔρημο γιὰ ἕξι χρόνια. Ἀργότερα κρυβόταν μέσα στὸν τάφο τοῦ πατέρα του. Ἀπὸ τὰ 46 χρόνια τῆς ἀρχιερατείας του, τὰ 17 τὰ πέρασε στὴν ἐξορία. Ὡς κατάδικος περιφερόταν ἀπὸ τόπο σὲ τόπο. Καὶ μᾶς ἄφησε ὡς ἱερὴ παρακαταθήκη νὰ μένουμε κι ἐμεῖς ἀνυποχώρητοι στὴν ἀλήθεια, ὅ,τι κι ἂν αὐτὸ μᾶς στοιχίζει. Ἰδιαιτέρως στὶς μέρες μας, ὅπου ὁ Οἰκουμενισμὸς καὶ ἡ Παγκοσμιοποίηση ἀπειλοῦν νὰ μᾶς παρασύρουν στὸ συγκρητισμὸ καὶ τὴν πλάνη, ἔχουμε χρέος νὰ μένουμε ἑδραῖοι καὶ ἀμετακίνητοι στὴν ἀμώμητη πίστη μας.