Σέ ὕψος 30μ. ἀπό τή θάλασσα μεταξύ των μονῶν Ξενοφῶντος
καί Κωνσταμονίτου, στούς πρόποδες μιᾶς καταπράσινης πλαγιᾶς, βρίσκεται ἡ ἰδιόρρυθμη
μονή τοῦ Δοχειαρίου. Εἶναι ἑλληνική καί γιορτάζει τούς Ἀρχαγγέλους στίς 8
Νοεμβρίου.
Κτίστηκε ἀπό τόν μοναχό Εὐθύμιο, πού εἶχε χρηματίσει
δοχειάρης (ἀποθηκάριος) στή Λαύρα κατά τόν 11ο αἰώνα. Μαζί μέ αὐτόν ἀναφέρεται
καί τό ὄνομα κάποιου Πατρίκιου Νικολάου πού ἔγινε μοναχός μέ τό ὄνομα Νεόφυτος,
πού φαίνεται πώς ἦταν μικρανεψιός του. Ὁ αὐτοκράτορας Μιχαήλ Ζ’ ὁ Δούκας
(1071-1078) καί ἡ μητέρα τοῦ Εὐδοκία εὐεργέτησαν τήν μονή.
Ἡ μονή στήν ἀρχή κτίστηκε κάπου στή Δάφνη, ἀλλά ἀργότερα
ἀπό τόν ἴδιο τόν ἱδρυτή κτίστηκε ἐκεῖ πού βρίσκεται σήμερα. Στό «Δεύτερο
Τυπικό» του Ὅρους ἡ μονή ἔρχεται δέκατη ἀνάμεσα στίς 180 πού εἶχε τό Ὅρος, ἐνῶ
στό «Τρίτο Τυπικό» μεταξύ των 25 ἔρχεται ἑνδέκατη.
Ἀργότερα πειρατές ἐρήμωσαν τό μοναστήρι, ἀλλά καί πάλι ξανακτίστηκε τό 1578 ἀπό τόν ἱερέα Γεώργιο ἀπό τήν Ἀνδριανούπολη καί ἀνακαινίστηκε ἀπό τόν ἡγεμόνα τῆς Μολδαυΐας Ἀλέξανδρο καί τή γυναίκα τοῦ Ρωξάνη. Τήν ἴδια ἐποχή κτίστηκε τό Καθολικό καί στολίστηκε μέ ὑπέροχες τοιχογραφίες τῆς Κρητικῆς σχολῆς. Ἐκεῖ ὁ θαμένος καί ὁ Μολδαυΐας Θεοφάνης, πού εἶχε ἀποσυρθεῖ ἀπό τή μητρόπολή του καί πέθανε ἐδῶ σάν μοναχός. Τόν 17ο καί 18ο αἰώνα κτίστηκαν νέες πτέρυγες ὅπως τό καμπαναριό. Τό 1783 κατασκευάστηκε τό ἀξιόλογο Τέμπλο καί τό περίφημο ξυλόγλυπτο Κιβώριο τῆς ἁγίας Τράπεζας. Σήμερα ἡ μονή ἔχει 10 παρεκκλήσια πολλά ἀπό τά ὁποῖα εἶναι τοιχογραφημένα.
Ἡ Τράπεζα κτίστηκε ἀπό τόν ἀρχιεπίσκοπο Ἀχρίδος Πρόχορ
καί ἱστορήθηκε τό 1700. Ἡ βιβλιοθήκη πού βρίσκεται στόν δεύτερο ὄροφο τοῦ
Πύργου περιέχει 441 χειρόγραφους κώδικες καί 2.000 περίπου ἔντυπα. Ἀπό τούς
κώδικες οἱ 65 εἶναι σέ περγαμηνή καί 46 ἀκαταλογογράφητοι. Στή μονή ὑπάρχει καί
τό ἁγίασμα τῶν ἀρχαγγέλων Μιχαήλ καί Γαβριήλ. Μεταξύ των κειμηλίων
συγκαταλέγονται ἡ θαυματουργή εἰκόνα τῆς Γοργοεπηκόου. Τίμιο Ξύλο, φορητές εἰκόνες,
ἀντικείμενο λατρείας, ἱερά ἄμφια, λείψανα 45 ἁγίων κ.α.
Πηγή: Ἁγιορείτικο βῆμα