Κυριακή 10 Νοεμβρίου 2013

Ἱερά Μονή Χιλανδαρίου (σερβική) Ἁγίου Ὅρους


Ἡ Ἱερά Μονή Χιλανδαρίου, στή βόρεια πλευρά τοῦ Ἁγίου Ὅρους, ἀποτελεῖ τό πνευματικό κέντρο καί καύχημα τοῦ σερβικοῦ λαοῦ ἐδῶ καί ἐννιά αἰῶνες.

Ἡ ἱστορία τῆς Μονῆς Χιλανδαρίου ἀρχίζει τό 10ο αἱ., ἀλλά μετά τήν ἐρήμωσή της παραχωρήθηκε ἀπό τόν αὐτοκράτορα Ἀλέξιο Γ΄ τό 1198 στούς Σέρβους ἡγεμόνες Στέφανο Νεμάνια καί τό γιό τοῦ Ράστκο, οἱ ὁποῖοι ἔγιναν μοναχοί (Συμεών καί Σάββας ἀντίστοιχα) καί προέβησαν στήν ἀνοικοδόμηση νέων κτηρίων.

Τόσο κατά τό 14ο αἱ. ὅσο καί τούς ἑπόμενους, ἡ μονή γνώρισε μεγάλη ἀκμή καί συγκέντρωσε πλοῦτο καί κειμήλια ἀπό αὐτοκρατορικές καί ἰδιωτικές δωρεές.

Εἶναι ἀπό τίς μεγαλύτερες σέ ἔκταση καί πλουσιότερες σέ κειμήλια μονές τοῦ Ἁγίου Ὅρους. Ἐκτός ἀπό τό Καθολικό, πού τιμᾶται στή μνήμη τῶν Εἰσοδίων τῆς Θεοτόκου, ὑπάρχουν πλῆθος παρεκκλησίων (τοῦ Εὐαγγελισμοῦ τῆς Θεοτόκου καί τοῦ Ἁγίου Τρύφωνος), ἡ Τράπεζα καί οἱ πτέρυγες μέ τά κελλιά τῶν μοναχῶν καί ἄλλα βοηθητικά κτήρια (Ξενώνας, Βιβλιοθήκη κ.λ.π.).

Ἐκτός ἀπό τόν πλοῦτο τῶν τοιχογραφιῶν (πύργος Ἁγίου Γεωργίου, Καθολικό, παλαιά καί νέα Τράπεζα κ.λ.π.) ἡ μονή διαθέτει μία ἀπό τίς μεγαλύτερες βιβλιοθῆκες σλαβικῶν ἀλλά καί ἑλληνικῶν χειρογράφων.

 
Ἡ σημερινή μοναχική ἀδελφότητα διατηρεῖ ἀκμαῖες τίς σχέσεις της μέ τό σερβικό λαό, πού τήν ἐνισχύει σημαντικά, ἰδιαίτερα μετά τίς καταστροφές πού εἶχε ἡ μονή ἀπό διάφορες πυρκαγιές. Μάλιστα, στήν τελευταία φωτιά τοῦ Αὐγούστου τοῦ 2012, τό σερβικό Κράτος ἔστειλε δεκάδες πυροσβέστες γιά νά προστατέψει ἐπιτυχῶς τό μοναστήρι.

Ἐπίσης, ἡ Μονή Χιλανδαρίου ἔχει στήν κατοχή τῆς πλῆθος ἱερῶν εἰκόνων ὅλων των ἐποχῶν ἀπό τό 12ο αἱ. μέχρι σήμερα, μέ πιό γνωστή αὐτή τῆς Παναγίας Τριχερούσας.

Ἡ Ἱερά Εἰκόνα τῆς Παναγίας Τριχερούσας

 
Μετά ἀπό ἕνα θαῦμα τῆς Παναγίας πού ἴασε τό χέρι τοῦ Ἁγίου Ἰωάννη τοῦ Δαμασκηνοῦ, ὁ Ἅγιος ἀποφασίζει νά γίνει μοναχός στή Λαύρα τοῦ Ἁγίου Σάββα τοῦ Ἠγιασμένου στήν Παλαιστίνη. Μαζί του εἶχε καί τήν εἰκόνα τῆς Παναγίας Τριχερούσας.

Τό ἔτος 1217 ὁ Ἅγιος Σάββας ὁ Χιλανδαρηνός, υἱός τοῦ Βασιλέως τῆς Σερβίας Στεφάνου Νεμάνια, τοῦ μετέπειτα ὀνομασθέντος Συμεών, περνώντας ἀπό τήν Ἱερά Μονή τοῦ Ἁγίου Σάββα τοῦ Ἠγιασμένου, πῆρε μαζί του τήν Εἰκόνα τῆς Παναγίας Τριχερούσης καί τή μετέφερε στήν Ἱερά Μονή Χιλανδαρίου τοῦ Ἁγίου Ὅρους, ὅπου ἡ Ἁγία Εἰκόνα παρέμεινε μέχρι τό ἔτος 1347. Τότε ἔρχεται στό Ἅγιον Ὅρος ὁ Σέρβος Κράλης Δροῦσαν, ὁ ὁποῖος ἀναχωρῶν γιά τήν πατρίδα του, πῆρε τήν Εἰκόνα τῆς Τριχερούσης ὡς εὐλογία. Ἡ Εἰκόνα φιλοξενήθηκε στήν Ἱερά Μονή Στουντενίτσης τῆς Σερβίας.

Ὅταν στίς ἀρχές τοῦ 15ου αἰώνα οἱ Σέρβοι πληροφορήθηκαν ὅτι κινδυνεύουν νά ὑποδουλωθοῦν στούς Τούρκους, ἀμέσως παίρνουν τήν Ἁγία Εἰκόνα τῆς Παναγίας Τριχερούσας ἀπό τό Σερβικό Μοναστήρι καί τήν τοποθετοῦν στή ράχη ἑνός γαϊδαράκου καί ἀφήνουν τό ζῶο ἐλεύθερο νά τό ὁδηγήσει ὅπου ἡ Παναγία θελήσει.

Καί πράγματι, κατά θαυματουργικό τρόπο, τό ἥσυχο αὐτό ζῶο διέσχισε ὅλη τή Σερβία, τήν Ἑλληνική περιοχή τῆς Μακεδονίας καί ἦρθε στό Ἅγιον Ὅρος, στή Μονή Χιλανδαρίου, ὅπου οἱ μοναχοί τήν ὑποδέχτηκαν μέ τιμές καί λιτανεῖες. Τό εὐλογημένο αὐτό γαϊδουράκι, σύμφωνα μέ τήν ἱερή παράδοση, μόλις τοποθετήθηκε ἡ Εἰκόνα στό Ἱερό του Μοναστηριοῦ, ἔπεσε νεκρό.

Μέχρι σήμερα ἡ Ἁγία αὐτή Εἰκόνα τῆς Παναγίας Τριχερούσας θεωρεῖται ὡς ἡ Ἡγουμένη - Πολιοῦχος τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Χιλανδαρίου καί ἡ Προστάτης τοῦ σερβικοῦ λαοῦ. Ἑορτάζει στίς 12 Ἰουλίου.