Κυριακή 12 Ιανουαρίου 2020

Ὁ πνευματικός ἀγώνας τῶν ἐγγάμων καί τῶν μοναχῶν


Ἀπό τόν Χριστιανό πού ἐπέλεξε τόν ἔγγαμο βίο ἀπαιτοῦνται –ἀντίθετα μέ τήν ἐπικρατοῦσα σέ πολλούς ἀντίληψη– μεγαλύτεροι πνευματικοί ἀγῶνες σέ σχέση μέ τόν Μοναχό. Αὐτό εἶναι ἀληθές· διότι μέσα στόν κόσμο ὑπάρχουν μεγαλύτεροι πειρασμοί καί κίνδυνοι ἀπ’ ὅ,τι στήν ἔρημο, ὅπου ζοῦν οἱ μοναχοί.

«Μήν λοιπόν ἀναπέσεις (ξαπλώσεις, ἐφησυχάσεις)», λέγει ὁ Μέγας Βασίλειος, ἀπευθυνόμενος στούς ἐγγάμους, «ἐσύ πού διάλεξες νά ἔχεις κοινωνία μέ γυναῖκα, (καί νομίσεις) ὅτι τάχα μπορεῖς (ἔχεις τήν ἐξουσία, σοῦ ἐπιτρέπεται) νά ντυθεῖς τόν κόσμο (δηλ. νά ζήσεις κοσμικά). Ἀντιθέτως, σοῦ χρειάζονται περισσότεροι κόποι καί προσοχή γιά νά ἐπιτύχεις τήν σωτηρία σου. Καί τοῦτο διότι διάλεξες νά κατοικήσεις μέσα στίς παγίδες καί τό κράτος τῶν ἀποστατικῶν δυνάμεων· καί διότι ἔχεις μπροστά στά μάτια σου τούς ἐρεθισμούς, πού σέ ὠθοῦν στήν ἁμαρτία καθώς καί τό ὅτι νύχτα καί μέρα παρακινεῖσαι μέσῳ τῶν αἰσθήσεων στήν ἐπιθυμία τῆς ἁμαρτίας.
Νά γνωρίζεις λοιπόν ὅτι δέν θά ξεφύγεις τήν πάλη πρός τόν ἀποστάτη, οὔτε θά ἐπιτύχεις νά τόν νικήσεις, ἄν δέν ὑπομείνεις τούς πολλούς κόπους πού ἀπαιτοῦνται γιά τήν τήρηση τῶν εὐαγγελικῶν ἐντολῶν. Διότι πῶς θά μπορέσεις νά ἀρνηθεῖς τήν μάχη πρός τόν ἐχθρό, διάγοντας μέσα στό σκάμμα τῆς μάχης; Τό σκάμμα εἶναι ὅλη ἡ γῆ, πού εἶναι κάτω ἀπό τόν οὐρανό, μέσα στήν ὁποία (ὁ ἐχθρός) περιφέρεται καί περιπατεῖ, σάν λυσσασμένος σκύλος, ζητώντας ποιόν νά καταπιεῖ, ὅπως διδασκόμαστε ἀπό τό βιβλίο τοῦ Ἰώβ. Ἐάν λοιπόν (ἐπιμένεις νά) ἀρνεῖσαι τήν μάχη πρός τόν ἀνταγωνιστή, τότε μετακινήσου σέ ἄλλον κόσμο, ὅπου αὐτός δέν ὑπάρχει· καί τότε θά εἶναι δυνατή γιά σένα ἡ ἄρνηση τῆς πάλης πρός αὐτόν καί ἀκίνδυνη ἡ μή τήρηση τῶν εὐαγγελικῶν ἐντολῶν. Ἐάν ὅμως αὐτό εἶναι ἀδύνατο, πρόθυμα προχώρησε στήν μάθηση τῆς ἐναντίον του ἀθλήσεως, ἀφοῦ διδαχθεῖς ἀπό τίς Γραφές τήν τέχνη τῆς πάλης»132.

Ἀπόσπασμα ἀπό τό βιβλίο:«Τά ἀσκητικά τῆς Ἐνορίας» (Ἱερομονάχου Σάββα Ἁγιορείτου) πού σύν Θεῶ θά ἐκδοθεῖ σύντομα

132 Μεγ. Βασιλείου, Λόγος ἀσκητικός καὶ παραίνεσις περὶ ἀποταγῆς βίου,καὶ τελειώσεως πνευματικῆς. Sermo 11 (sermo asceticus et exhortatio de renuntiatione mundi) [Dub.] 31.625.35Μὴ τοίνυν ἀναπέσῃς, ὦ οὗτος, ὁ πρὸς κοινωνίαν γυναικὸς προῃρημένος, ὡς ἐπ' ἐξουσίας ἔχων τὸν κόσμον περιβαλέσθαι. Πλειόνων γάρ σοι πόνων καὶ φυλακῆς χρεία πρὸς τὴν τῆς σωτηρίας ἐπιτυχίαν· ἅτε δὴ καὶ ἐν μέσῳ τῶν παγίδων καὶ τοῦ κράτους τῶν ἀποστατικῶν δυνάμεων οἰκεῖν ἐκλεξαμένῳ, καὶ τοὺς ἐρεθισμοὺς τῶν ἁμαρτιῶν ἐν ὄψεσιν ἔχοντι, καὶ πρὸς τὴν αὐτῶν ἐπιθυμίαν νύκτωρ τε καὶ μεθ' ἡμέραν ἐκμοχλευομένῳ πάσας σου τὰς αἰσθήσεις. Γίνωσκε τοίνυν, ὡς οὐ διαδράσεις τὴν πρὸς τὸν ἀποστάτην παλαίστραν, οὐδὲ τῆς τούτου νίκης καθάψῃ ἄνευ πόνων πολλῶν τῶν ἐπὶ φυλακῇ τῶν εὐαγγελικῶν δογμάτων. Πῶς γὰρ δυνήσῃ ἀρνήσασθαι τὴν πρὸς τὸν ἐχθρὸν μάχην, ἐν τῷ σκάμματι τῆς μάχης διάγων; Ὅπερ ἐστὶ πᾶσα ἡ ὑπ' οὐρανὸν γῆ, ἐν ᾗ ἐμπεριάγειν τοῦτον καὶ ἐμπεριπατεῖν, ὡς κύνα λυττῶντα,ζητοῦντα τίνα καταπίῃ, ὑπὸ τῆς τοῦ Ἰὼβ γραφῆς διδασκόμεθα. Εἰ τοίνυν ἀρνῇ τὴν πρὸς τὸν ἀνταγωνιστὴν μάχην, μέτελθε εἰς ἕτερον κόσμον, ἐν ᾧ αὐτὸς οὐκ ἔστι· καὶ ὑπάρξει σοι ἡ τῆς πρὸς αὐτὸν πάλης ἄρνησις, καὶ τῶν εὐαγγελικῶν δογμάτων ἀκίνδυνος ἀργία. Εἰ δὲ τοῦτο ἀδύνατον, σπεῦδε πρὸς τὴν μάθησιν τῆς κατ' αὐτοῦ ἀθλήσεως, διδασκόμενος ὑπὸ τῶν Γραφῶν παλαισμάτων τέχνην·