Η κύρια αιτία που έχουν
αποκοπεί οι Παπικοί από την Εκκλησία ήταν η αιρετική προσθήκη του
Filioque. Αυτό έγινε αιτία να θέσουν εαυτούς εκτός Εκκλησίας και η αιτία να απωλέσουν την Χάριν.
«Η και ‘’εκ του Υιού’’
εκπόρευσις του Αγίου Πνεύματος εισάγει την διαρχίαν ή τον ημισαβελλιανισμόν εις
την Αγίαν Τριάδα, υποτιμά το Άγιον Πνεύμα και παραποιεί όλην την Τριαδολογίαν»
αναφέρει χαρακτηριστικά ο Αρχιμανδρίτης Γεώργιος Καψάνης (’Ορθοδοξία και
Παπισμός). Αλλού σημειώνει στο ίδιο
σύγγραμμα : «Δια του Filioque η Δύσις προσεπάθησε να κατανοήσει ‘’λογικώς’’ το
μυστήριον της Αγίας Τριάδος καταργούσα την αντινομίαν του Τριαδικού μυστηρίου
και δεικνύουσα τον ανθρωποκεντρικόν χαρακτήρα της θεολογίας της».
Να σημειώσουμε ότι ο Πάπας Σέργιος Δ΄ (1009-1012 μ.Χ.) έβαλε την αυθαίρετη προσθήκη του «filioque», ενώ προηγουμένως ο Πάπας Λέων Γ΄ (796-816 μ.Χ.) Ορθοδόξως την πολέμησε.
«Ο μεν γαρ Πατήρ
αναίτιος και αγέννητος· ου γαρ εκ τινος, εξ εαυτού γαρ το είναι έχει. Ο δε Υιός εκ του Πατρός γεννητώς. Το δε Πνεύμα το Άγιον και αυτό μεν εκ του
Πατρός, αλλ’ ου γεννητώς, αλλ’ εκπορευτώς», αναφέρει ο Άγιος Ιωάννης ο
Δαμασκηνός.
Για την αίρεση του
Filioque σημείωνει ο Αρχιμανδρίτης
Γεώργιος Καψάνης πως «η αίρεσις του Filioque έχει τας συνεπείας της εις την
εκκλησιαστικήν και την προσωπικήν ζωήν, αι οποίαι γίνονται επίσης ανθρωποκεντρικαί», και ότι
«οι παρεκκλίσεις από την πίστιν δεν αλλοιώνουν την Θεολογίαν μόνο της
Εκκλησίας, αλλά και διαστρέφουν και αυτήν την πνευματικήν και εκκλησιαστικήν
ζωήν» (’Ορθοδοξία και Παπισμός).
Ας μη λησμονούμε ότι ο
λίβελλος του ψεύδους τον οποίο κατέθεσε στην Αγία Τράπεζα της Αγίας Σοφίας στην
Κωνσταντινούπολη ο Καρδινάλιος Ουμβέρτος στις 15 Ιουλίου 1054, ως απεσταλμένος
του Πάπα, το δογματικό αυτό θέμα ανέφερε ως αιτία. Στον λίβελλο των Παπικών κατηγορούντο οι
Ορθόδοξοι ως Πνευματομάχοι και Θεομάχοι, καθότι απόκοψαν από το σύμβολο της
Πίστεως την αιρετική προσθήκη «και εκ του Υιού», που είχε θεσπίσει η Β΄ Οικουμενική Σύνοδος. Το
ψεύδος τούτο καταρρίπτεται από την Εκκλησιαστική Ιστορία. Τόσους αιώνες δεν είναι το Σύμβολο της Πίστεως
που είχε θεσπίσει η Β΄ Οικουμενική Σύνοδος, που απαγγελόταν σε Ανατολή και Δύση, χωρίς την αιρετική προσθήκη;
Αν προστρέξει κανείς
στην «Κατήχηση της καθολικής εκκλησίας» (Catechismo della Chiesa Cattolica) των
Παπικών (Αρθρο 1, Εδάφια 245-248), θα διαπιστώσει την Παπική εμμονή στην
αιρετική προσθήκη του Filioque, με την ψευδή αναφορά ότι το Σύμβολο της Πίστεως
χωρίς την προσθήκη αυτή ανήκε στην Ανατολική όπως αναφέρει Παράδοση. Η ανάγνωση του Συμβόλου της Πίστεως από τον
Πάπα Ιωάννη Παύλου Β΄ στο Τόλεδο αλλά και στην Αθήνα επί Αρχιεπισκόπου
Χριστοδούλου, δεν καταδεικνύει δείγμα καλής θέλησης αλλά σκοπιμότητα. Επίσης φανερώνει και το γεγονός ότι και οι
ίδιοι οι Παπικοί αμφιβάλλουν για την
αιρετική προσθήκη των, καθότι κάποιος ο
οποίος κάνει τόσους αγώνες για κάτι που το θεωρεί θέμα Πίστεως, δεν κάνει
υποχωρήσεις ως δείγμα καλής θέλησης.
Πως λοιπόν έχουν αρθεί
τα αναθέματα επί Πατριάρχου Αθηναγόρα, χωρίς να αρθεί η αιτία των αναθεμάτων,
που ήταν η αιρετική προσθήκη του Filioque;
Β.
Χαραλάμπους, θεολόγου
Πηγή: Ακτίνες