Ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος Καντιώτης
«Τὸν ἀγῶνα τὸν καλὸν ἠγώνισμαι» (Β΄ Τιμ. 4,7)
Τὸ κήρυγμα τοῦ εὐαγγελίου, ἀγαπητοί μου, εἶνε ἀπαραίτητο
πάντοτε. Ἐκκλησία χωρὶς κήρυγμα εἶνε μαντρὶ χωρὶς τσοπανόσκυλα ποὺ διώχνουν τοὺς
λύκους, στρατὸς χωρὶς σάλπιγγα ποὺ καλεῖ σὲ συναγερμό.
Σάλπιγξ οὐράνιος ἦταν καὶ ὁ Ἰωάννης ὁ Πρόδρομος, ποὺ
σάλπισε στὶς ὄχθες τοῦ Ἰορδάνου τὸ αἰώνιο κήρυγμα, τὸ «Μετανοεῖτε» (Μᾶρκ.
1,15).
* *
*
Σήμερα, ποὺ ἀκόμα βρισκόμαστε στὶς πρῶτες ἡμέρες τοῦ
νέου ἔτους, θὰ μοῦ ἐπιτρέψε τε νὰ ἐξετάσουμε μαζὶ πρακτικὰ τὸ ἑξῆς σοβαρὸ
πρόβλημα ποὺ ἀντιμε τωπίζει ὁ ἄνθρωπος.
Ἡ ζωὴ αὐτὴ ποὺ ζοῦμε ἔχει νόημα καὶ σκοπό, ἢ μήπως ἔτσι ἄσκοπα
βρισκόμαστε ἐδῶ;
Τί εἶνε αὐτὴ ἡ ζωή; τί νόημα ἔχει; ποιό τὸ χρέος μας;
Πάνω σ᾽ αὐτὸ πολλοί ἔστυψαν τὰ μυαλά τους. Ἀπαντοῦν
ποιηταί, φιλόσοφοι, ἱστορικοί, ἀρχαιολόγοι, ἐπι στήμονες ὅλων τῶν κλάδων.
Ἀπαντοῦν καὶ μὲ τὴ ζωή τους πλούσιοι, μεγιστᾶνες, βασιλεῖς,
δορυκτήτορες, οἱ πάντες.
Ἀλλ᾽ ἐγώ, ποὺ πιστεύω στὸν Ἐσταυρωμένο, δὲ θὰ ρωτή σω ἐπ᾽
αὐτοῦ κανένα ἄλλον οὔτε θ᾿ ἀκούσω τί λέει ὁ ἄλφα ἢ ὁ βῆτα.
Ἂν ἀκούσετε τὶς ἀ παντήσεις τους, θὰ δῆτε ὅτι ἡ μία ἀναιρεῖ
τὴν ἄλλη· οἱ γνῶμες τους δημιουργοῦν μία Βαβέλ, ἕνα λαβύρινθο, ἀπ᾽ τὸν ὁποῖον εἶνε
ἀδύνατον ὁ ἄνθρωπος νὰ βγῇ.
Κλείνουμε λοιπὸν τ᾽ αὐτιά μας στὶς φωνὲς τῶν ἄλλων καὶ πᾶμε
νοερῶς νὰ ἐπισκεφθοῦμε ἕνα φυλακισμένο, μὲ ἀφορμὴ τὸ σημερινὸ ἀποστολικὸ ἀνάγνωσμα.
Ναί, ἀγαπητοί μου. Βρίσκεται μέσα στὰ μπουντρούμια τῆς Ῥώμης
κι ἀπὸ ὥρα σὲ ὥρα περιμένει νὰ τρίξουν οἱ σιδερένιες πόρτες καὶ νὰ τὸν πάρουν
γιὰ νὰ ἐκτελεσθῇ – ἔτσι ὁρίζει τὸ διάτα γμα τοῦ Νέρωνος.
Ἐν ὄψει τοῦ θανάτου ἀναπολεῖ τὸ παρελθόν του, βυθίζεται
σὲ στοχασμούς, προσκυνεῖ τὰ ἄχραντα πόδια τοῦ Ἐσταυρωμένου, παίρνει τὴν πέννα
καὶ γράφει τὰ τελευταῖα του λόγια· λόγια ποὺ ζυγίζουν περισσότερο ἀπὸ ὅλες τὶς
φιλοσοφίες, γιατὶ βγαίνουν μέσα ἀπ᾽ τὸ καμίνι τοῦ πόνου· λόγια ἀλησμόνητα, ποὺ
δὲν ὑπάρχει ζυγαριὰ νὰ τὰ ζυγίσῃ.
Ποιός λοιπὸν εἶνε ὁ φυλακισμένος;
Ἀποκαλυφθῆτε ἐμπρός του· εἶνε ὁ Παῦλος, ὁ κορυφαῖος τῶν ἀποστόλων!
Αὐτὸς εἶνε ὁ φυλακισμένος καὶ τὰ δικά του τελευταῖα
λόγια ἀκούσαμε σήμερα.
Γράφει στὸν πιστὸ μαθητή του τὸν Τιμόθεο, πρῶτο ἐπίσκοπο
τῆς Ἐφέσου, καὶ τοῦ λέει· «Τὸν ἀγῶνα τὸν καλὸν ἠγώνισμαι, τὸν δρόμον τετέλεκα,
τὴν πίστιν τετήρηκα»· ἔχω ἀ γωνισθῆ τὸν καλὸν ἀγῶνα, ἔχω τελειώσει τὸ δρόμο, ἔχω
τηρήσει τὴν πίστι (Β΄ Τιμ. 4,7).
Λόγια ἀνεκτίμητα, ποὺ μποροῦν νὰ γίνουν πρόγραμμα ζωῆς
τώρα στὴν ἀρχὴ τοῦ ἔτους.
* *
*
«Τὸν ἀγῶνα τὸν
καλὸν ἠγώνισμαι…».
Στὸ ἐ ρώτημα δηλαδὴ «τί εἶνε ἡ ζωή;» ὁ ἀπόστολος Παῦλος ἀπαντᾷ
καὶ λέει· Ἡ ζωὴ αὐτὴ ―ἂς λέῃ καθένας ὅ,τι θέλει― εἶνε ἀγώνας.
Προσθέτει μάλιστα
μιὰ λεξούλα μὲ βαθύτατο νόημα, ποὺ προσδιορίζει τὸ εἶδος τοῦ ἀγῶνος· δὲ λέει ἁ
πλῶς «τὸν ἀγῶνα», ἀλλὰ λέει «τὸν ἀγῶνα τὸν καλὸν ἠγώνισμαι».
Ὥστε, ἀδελφοί μου, μπορεῖ χίλιοι ἄνθρωποι νὰ ἀγωνίζωνται
γιὰ ποικίλους σκοπούς, ἀλλὰ μέσα σ᾽ αὐτοὺς ἕνας νὰ εἶνε ἐκεῖνος ποὺ ἀγωνίζεται
τὸν «καλὸν ἀ γῶνα».
Ὑπάρχει λοιπὸν διάκρισις «ἀγῶνος» καὶ ἀγώνων. Ὑπάρχουν ἀγῶνες,
ποὺ τὰ ἐλατήριά τους εἶνε εὐτελῆ, ἰδιοτελῆ, σκοτεινά, ἀπαίσια, καὶ ἀγῶνες
φωτεινοὶ σὰν τὸν ἥλιο· ἀγῶ - νες τοῦ σκότους καὶ ἀγῶνες τοῦ φωτός, ἀγῶ - νες τοῦ
σατανᾶ καὶ ἀγῶνες τῶν ἀγγέλων.
Ὁ ἀπόστολος κάνει διάκρισι· ἐμεῖς ποὺ εἴμαστε ἆραγε, σὲ
ποιό εἶδος ἀγῶνος βρισκόμαστε;
Σᾶς παρουσιάζω μερικὰ στιγμιότυπα ἀπὸ ἀγῶνες ποὺ δὲν εὐλογεῖ
ὁ οὐρανός, γιὰ νὰ δοῦμε κατόπιν τὸν ἀγῶνα γιὰ τὸν ὁποῖον ἄγ γελοι καὶ ἀρχάγγελοι
πλέκουν ἀμάραντα στεφάνια.
Τὸν βλέπετε ἐκεῖνον ἐκεῖ; Εἶνε δραστήριος ὅσο λίγοι.
Ξυπνάει τὴ νύχτα, ἐνῷ ὅλοι κοιμοῦνται, κι ἀνοίγει τὰ κατάστιχα καὶ τὰ
χρηματοκιβώτια καὶ μετράει τὰ ἔσοδα καὶ ἔξοδα τῶν ἐπιχειρήσεών του.
Τὸ μυαλὸ καὶ ἡ καρδιὰ καὶ τὸ τελευταῖο κύτταρό του
φωνάζουν λεφτά!
Ἀγωνίζεται τὰ χίλια νὰ τὰ κάνῃ δύο χιλιάδες, τὶς δύο νὰ
τὶς κάνῃ τέσσερις, τὶς τέσσερις ἕξι, νὰ γίνῃ ἑκατομμυριοῦχος, νὰ πηχτώσῃ τὴ
θάλασσα μὲ καράβια.
Ποιός δὲ βλέπει ὅτι ὁ ἀγώνας αὐτὸς εἶνε ἀγώνας Ἰούδα Ἰσκαριώτη
γιὰ τὰ τριάκοντα ἀργύρια, ἀγώνας σατανικός.
Τὸν βλέπετε τὸν ἄλλο; Αὐτὸς δὲ ζητάει χρήματα, ἀλλὰ ἡ
καρδιά του εἶνε ἕνα καζάνι ποὺ βράζει ἀπὸ μῖσος. Ἡ γλῶσσα του στάζει φαρμάκι, τὸ
στόμα του ἀφρίζει, τὰ χέρια του γίνονται γροθιὲς καὶ φωνάζει. Τί ζητάει αὐτός;
Ἕνα πρᾶγμα τὸν ἠλεκτρίζει, ἡ ἐκδίκησι. Θάνατος σὲ ὅσους
δὲ συμφωνοῦν μαζί του, στοὺς ἀντιπάλους - ἐχθρούς.
Ἀγωνίζεται, ἂν εἶνε δυνατόν, νὰ ἐξοντώσῃ κάθε ἄνθρωπο ἢ
λαὸ ποὺ δὲ συμφωνεῖ μὲ τὴ δική του ἰδεολογία.
Τέτοιος ἦταν λ.χ. ὁ Χίτλερ, δαιμονικὸς δικτάτωρ στὴν Εὐρώπη.
Ἔ βγαλε μάλιστα καὶ βιβλίο μὲ τίτλο «Ὁ ἀγώνας μου», ποὺ ἔγινε
αἰτία αἱματοκυλίσματος τοῦ κόσμου, καὶ εἶχε τὴν ἀξίωσι οἱ κληρικοὶ νὰ βγάλουν ἀπὸ
τὶς ἐκκλησίες τὸ Εὐαγγέλιο καὶ στὴ θέσι του νὰ βάλουν αὐτό, τὸ δικό του ἀντιευαγγέλιο,
ποὺ στοίχισε εἴκοσι ἑκατομμύρια νεκρούς, τριπλάσιους τραυματίες, ἐρείπια καὶ
καταστροφές.
Νά ἕνας ἀγώνας σατανικός, στὸν ὁποῖο παρέσυρε ἕνα ἔθνος ἰσχυρὸ
ἡ μανία ἑνὸς ἀνθρώπου γιὰ ἐκδίκησι.
Δαιμονικοὶ οἱ ἀγῶνες τοῦ πλεονέκτου καὶ φιλαργύρου, τοῦ
αἱμοβόρου καὶ ἐκδικητικοῦ· ἀγῶνες καταστροφικοὶ γιὰ τὸν ἴδιο καὶ τοὺς ἄλλους.
Ἀλλ᾽, ἀδελφοί μου, ἐπιτρέψτε μου τώρα νὰ σᾶς παρουσιάσω
καὶ τὸν εὐγενῆ ἀγῶνα τοῦ φωτός, στὸν ὁποῖο καλούμεθα ὅλοι νὰ δώσουμε τὸ παρών.
Εἶνε ὁ ἀγώνας τοῦ ἀποστόλου Παύλου, ποὺ διεξάγεται σὲ
πολλὲς ἐπάλξεις.
* Βλέπετε ἐκεῖνο τὸ δάσκαλο, ποὺ μὲ τριμμέ νο παντελόνι
μοχθεῖ μέσα στὴν τάξι ἀπ᾽ τὸ πρωὶ ὣς τὸ βράδυ ἐναντίον τῆς ἀμαθείας καὶ τῆς ἀγραμματοσύνης
καὶ προσπαθεῖ τὰ κούτσουρα ποὺ κάθονται στὰ θρανία νὰ τὰ κάνῃ ἔπιπλα;
*Βλέπετε ἐκεῖνο τὸν ἀστυνομικό, ποὺ περιπολεῖ τὴ νύχτα
γιὰ τὴν ἀσφάλεια ὅλων;
*Βλέπετε ἐκεῖνο τὸ δικαστικό, ποὺ ἀπὸ τὴν ἕδρα προσπαθεῖ
ν᾽ ἀποδώσῃ τὸ δίκαιο καὶ νὰ πατάξῃ τὴν ἀταξία καὶ τὸ ἔγκλημα;
*Βλέπετε τὸν ἐπιστήμονα ποὺ ἐρευνᾷ στὸ ἐργαστήριο νὰ βρῇ
τὸ μικρόβιο τῆς ἀσθενείας καὶ νὰ φτειάξῃ τὸ κατάλληλο φάρμακο;
*Βλέπετε τὴν ἀδελφὴ νοσοκόμο ποὺ ξενυχτᾷ κοντὰ στὸν ἄρρωστο
τὴν ὥρα τοῦ πόνου;
*Βλέπετε κ᾽ ἐκεῖ πάνω στὰ σύνορα τὸ στρατιώτη ποὺ φρουρεῖ,
ὄχι γιὰ κατακτήσεις ἀλλὰ νὰ ἀσφαλίζῃ τὰ ὅσια καὶ τὰ ἱερά;
*Βλέπετε τὸ φτωχὸ ἐκεῖνο οἰκογενειάρχη μὲ τὰ πέντε, ἕξι,
ἑφτά, ὀχτώ, ἐννιὰ παιδιά;
*Βλέπετε τὸν ἐλεήμονα ποὺ προσφέρει τὰ χρήματά του σὲ ἔργα
ἀγάπης καὶ φιλανθρωπίας;
Ὅλοι αὐτοὶ εἶνε ἀγῶνες ἱεροὶ καὶ εὐλογημένοι. Καὶ τώρα ἀνεβῆτε
ἀκόμη πιὸ ψηλά· πετάξτε, γίνετε ἀετοί, περάστε στὰ ἄστρα, φθάστε στὸ ὕψος τοῦ
μεγάλου ἀγῶνος τοῦ ἀποστόλου Παύλου.
Ἐδῶ εἶνε ὁ ἀγώνας τῆς πίστεως καὶ τῆς ἀρετῆς.
Εἶνε ἀγώνας ὄχι πιὰ νὰ μεταβάλουμε τὸν κόσμο, ἀλλὰ νὰ
μεταβάλουμε τὸν ἑαυτό μας.
Ὦ Θεέ μου! τόσα χρόνια κηρύττω· προσπαθῶ κ᾽ ἐγὼ νὰ
μεταβάλω τὸν κόσμο.
Ἀλλὰ περισσότερο δύσκολο ἀπ᾿ ὅλα εἶνε τοῦτο. Τὸ νὰ
μεταβάλῃς τὸν κόσμο εἶνε εὐκολώτερο· τὸ δυσκολώτερο εἶνε ―τὸ λέω ἐξομολογούμενος
ἐνώπιόν σας― νὰ μεταβάλω τὸν ἑαυτό μου!
Γιά πιάστε χαρτὶ καὶ καλαμάρι τώρα πού ᾿νε ἀρχὴ τῆς
χρονιᾶς· πάρτε μιὰ κόλλα, γράψτε ἐπάνω τὸ ὄνομά σας, κι ἀπὸ κάτω τὰ ἐλαττώματά
σας· ἕνα, δύο, τρία, τέσσερα…
Και συλλογισθῆτε· τί κάνατε γι᾽ αὐτά; κάνατε ποτὲ ἀγῶνα
γιὰ νὰ ἐκριζώσετε μέσα ἀπ᾽ τὴν καρ διά σας τὰ πάθη, τὰ ἑωσφορικὰ πάθη;
* *
*
Μιὰ φορά, ἀδέρφια μου, θὰ περάσουμε πάνω ἀπ᾿ τὸ φλοῦδι αὐτῆς
τῆς γῆς.
Ἡ ζωὴ ―ἂς λένε― δὲν εἶνε ἀπόλαυσις, ἐκμετάλλευσις,
πλουτισμός, τίποτε ἀπ᾽ αὐτά· ἡ ζωὴ – γράψτε το μὲ κόκκινα γράμματα ὅπως τὸ ἔγραψε
ὁ Ναζωραῖος― εἶνε ἀγώνας ἐναντίον τοῦ ἑαυτοῦ μας· ἐναντίον τῶν παθῶν καὶ τῶν ἁμαρτημάτων
μας· ἀγώνας μέχρι θανάτου.
Μακάριος ὁ ἀγωνιστής, αὐτὸς ποὺ ἀγωνίζεται στὸν κόσμο αὐτὸν
καὶ προτιμᾶ νὰ πέσῃ στὸ πεδίο τῆς τιμῆς φτωχός, ρακένδυτος.
Προτιμῶ νὰ εἶμαι στὴ φυλακὴ μαζὶ μ᾿ ἕνα Παῦλο, παρὰ νὰ εἶμαι
στὰ παλάτια μ᾿ ἕνα Νέρωνα.
Ἂς ἀγωνισθοῦμε λοιπὸν ὅλοι, ὥστε ὅταν φτάσῃ καὶ γιὰ μᾶς ἡ
τελευταία στιγμὴ τῆς ζωῆς νὰ μπορέσουμε μαζὶ μὲ τὸν Παῦλο νὰ ποῦμε κ᾽ ἐμεῖς ·
«τὸν ἀγῶνα τὸν καλὸν ἠγώνισμαι, τὸν δρόμον τετέλεκα, τὴν πίστιν τετήρηκα»· τὴν Ὀρθόδοξο
πίστι, στὴν ὁποία νὰ ζοῦμε κι ἀναπνέουμε μέχρι συντελείας τῶν αἰώνων· ἀμήν.
(†) ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος
Ἀπομαγνητοφωνημένη ὁμιλία, ἡ ὁποία ἔγινε στὸν Ι. Ναὸ Ἁγ.
Κωνσταντίνου πλ. Ὁμονοίας Ἀθηνῶν τὴν 5-1-1964 μὲ ἄλλο τίτλο.
Καταγραφὴ καὶ σύντμησις 2-1-2011.
* Ἔτσι εἶναι ὀρθογραφημένο στὸ πρωτότυπο κείμενο
Πηγή: Ἀναβάσεις