Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος ἔστειλε σέ μιά πνευματική
του θυγατέρα, (τήν Ὀλυμπιάδα), τήν κατωτέρω ἐπιστολή σά «δῶρο» γιά τόν γάμο
της, πού μόλις τέλεσε.
Ἡ κατωτέρω ἐπιστολή ἔχει βάθος Θεολογίας καί ψυχολογίας.
Καί πάνω ἀπ’ ὅλα δίνει στή σύζυγο πολύτιμες συμβουλές γιά ἕναν πετυχημένο γάμο.
Γράφει (Μετάφραση ὑπό κ. Ἀθηνᾶς Α. Καραμπέτσου, φιλολόγου, βλ. “Ορθόδοξος
Τύπος”, φ. 31.3.2000, σέλ. 3):
«Κόρη μου, στούς γάμους σου ἐγώ ὁ πνευματικός σου
πατέρας, ὁ Γρηγόριος, σοῦ κάνω δῶρο τοῦτο τό ποίημα. Καί εἶναι ὅ,τι καλλίτερο ἡ
συμβουλή τοῦ πατέρα.
1. Ξέρω ὅτι θέλεις νά εἶσαι πραγματική χριστιανή. Καί
μιά πραγματική χριστιανή πρέπει ὄχι μόνο νά εἶναι, ἀλλά καί νά φαίνεται. Γί αὐτό,
σέ παρακαλῶ, νά προσέξεις τήν ἐξωτερική σου ἐμφάνιση. Νά εἶσαι ἁπλή. Τό
χρυσάφι, δεμένο σέ πολύτιμες πέτρες, δέν στολίζει γυναῖκες σάν καί σένα. Πολύ
περισσότερό το βάψιμο. Δέν ταιριάζει στό πρόσωπό σου, τήν εἰκόνα τοῦ Θεοῦ, νά
τήν παραποιῆς καί νά τήν ἀλλάζεις, μόνο καί μόνο γιά νά ἀρέσεις. Ξέρε το ὅτι αὐτό
εἶναι φιλαρέσκεια καί νά μένεις ἁπλή στήν ἐμφάνιση. Τά βαρύτιμα καί πολυτελῆ
φορέματα, ἅς τά φοροῦν ἐκεῖνες, πού δέν ἐπιθυμοῦν ἀνώτερη ζωή, πού δέν ξέρουν
τί θά πεῖ πνευματική ἀκτινοβολία. Ἐσύ, ὅμως ἔβαλες μεγάλους καί ὑψηλούς στόχους
στή ζωή σου. Κι αὐτοί οἱ στόχοι σου ζητοῦν ὅλη τή φροντίδα κι ὅλη τήν προσοχή.
(…)
2. Μέ τό γάμο, ἡ στοργή καί ἡ ἀγάπη σου νά εἶναι φλογερή
καί ἀμείωτη γιά κεῖνον, πού σου δῶσε ὁ Θεός. Γιά κεῖνον, ποῦ ‘γίνε τό μάτι τῆς
ζωῆς σου καί σοῦ εὐφραίνει τήν καρδιά. Κι ἄν κατάλαβες πώς ὁ ἄνδρας σου σέ ἀγαπάει
περισσότερο ἀπ’ ὅσο τόν ἀγαπᾶς ἐσύ, μή κυττάξης νά τοῦ πάρεις τόν ἀέρα, κράτα
πάντα τή θέση πού σου ὁρίζει τό Εὐαγγέλιο.
3. Ἐσύ νά ξέρεις ὅτι εἶσαι γυναίκα, ἔχεις μεγάλο
προορισμό, ἀλλά διαφορετικό ἀπό τόν ἄνδρα, πού πρέπει νά εἶναι ἡ κεφαλή. Ασε
τήν ἀνόητη ἰσότητα τῶν δύο φύλων καί προσπάθησε νά καταλάβης τά καθήκοντα τοῦ
γάμου. Στήν ἐφαρμογή τους θά δεῖς πόση ἀντοχή χρειάζεται γιά ν’ ἀνταποκριθεῖς, ὅπως
πρέπει, σ’ αὐτά τά καθήκοντα, ἀλλά καί πόση δύναμη κρύβεται στό ἀσθενές φύλο.
4. Θά ξερῆς, πόσο εὔκολα θυμώνουν οἱ ἄνδρες. Εἶναι ἀσυγκράτητοι
καί μοιάζουν μέ λιοντάρια. Σ’ αὐτό τό σημεῖο ἡ γυναίκα πρέπει νά εἶναι
δυνατότερη καί ἀνώτερη. Πρέπει νά παίζη τό ρόλο τοῦ θηριοδαμαστῆ. Τί κάνει ὁ
θηριοδαμαστής ὅταν βρυχᾶται τό θηρίο; Γίνεται περισσότερο ἤρεμος καί μέ τήν
καλωσύνη καταπραΰνει τήν ὀργή. Τοῦ μιλάει γλυκά καί μαλακά, τό χαϊδεύει, τό
περιποιεῖται καί πάλι τό χαϊδεύει κι ἔτσι τό καταπραΰνει (…)
5. Ποτέ μή κατηγορήσης καί ἀποπάρης τόν ἄνδρα σου γιά
κάτι πού ἔκανε στραβό. Οὔτε πάλι γιά τήν ἀδράνειά του, ἔστω κι ἄν τό ἀποτέλεσμα
δέν εἶναι αὐτό πού ἤθελες ἐσύ. Γιατί ὁ διάβολος εἶναι αὐτός, πού μπαίνει ἐμπόδιο
στήν ὁμοψυχία τῶν συζύγων (…)
6. Νά ἔχετε κοινά τα πάντα καί τίς χαρές καί τίς λύπες.
Γιατί ὁ γάμος ὅλα σας τά ἔκανε κοινά. Κοινές καί οἱ φροντίδες, γιατί ἔτσι τό
σπίτι θά στεριώση. Νά συμβάλλης ἐκφράζοντας τή γνώμη σου, ὁ ἄνδρας ὅμως ἅς ἀποφασίζη.
7. Ὅταν τόν βλέπης λυπημένο, συμμερίσου τή λύπη τοῦ ἐκείνη
τήν ὥρα. Γιατί εἶναι μεγάλη ἀνακούφιση στή λύπη, ἡ λύπη τῶν φίλων. Ὅμως ἀμέσως
νά ξαστεριάζη ἡ ὄψη σου καί νά σαί ἤρεμη χωρίς ἀγωνία. Ἡ γυναίκα εἶναι τό ἀκύμαντο
λιμάνι γιά τό θαλασσοδαρμένο σύζυγο.
8. Νά ξέρης ὅτι ἡ παρουσία σου στό σπίτι σου εἶναι ἀναντικατάστατη,
γι’ αὐτό πρέπει νά τό ἀγαπήσης μ’ ὅλες τίς φροντίδες τοῦ νοικοκυριοῦ. Νά τό
βλέπης σάν βασίλειό σου,’καί νά μή συχνοβγαίνης ἀπό τό κατώφλι σου. Ἄφησε τίς ἔξω
δουλειές γιά τόν ἄνδρα.
9. Πρόσεχε τίς συναναστροφές σου. Πρόσεξε τίς
συγκεντρώσεις, πού πηγαίνεις. Μή πᾶς σέ ἄπρεπες συγκεντρώσεις, γιατί εἶναι
μεγάλος κίνδυνος γιά τήν ἁγνότητά σου. Αὐτές οἱ συναναστροφές ἀφαιροῦν τήν
ντροπή κι ἄπ΄ τίς ντροπαλές, σμίγουν μάτια μέ μάτια, κι ὅταν φύγη ἡ ντροπή
γεννιοῦνται ὅλα τα χειρότερα κακά («αἰδώς οἰχομένη, πάντων γενέτειρα
κακίστων»). Τίς σοβαρές ὅμως συγκεντρώσεις μέ συνετούς φίλους νά τίς ἐπιζητῆς,
γιά νά ἐντυπώνεται στό νοῦ σου ἕνας καλός λόγος, ἤ κάποιο ἐλάττωμα νά κόψης ἤ
νά καλλιεργήσης τούς δεσμούς σου μέ ἐκλεκτές ψυχές.
Μή ἐμφανίζεσαι ἀνεξέλεγκτα σέ ὁποιονδήποτε, ἀλλά στούς
σώφρονες συγγενεῖς σου, στούς ἱερεῖς καί σέ σοβαρούς νεώτερους ἤ ἡλικιωμένους.
Μή συναναστρέφεσαι φαντασμένες γυναῖκες, πού ἔχουν στό
νοῦ τους στό ἔξω, γιά ἐπίδειξη. Οὔτε ἀκόμα ἄνδρες εὐσεβεῖς, πού ὁ σύζυγός σου
δέν θέλει στό σπίτι, ἄν καί σύ τόσο πολύ τους ἐκτιμᾶς. Ὑπάρχει γιά σένα πιό ἀκριβό
πράγμα ἀπό τόν καλό σου σύζυγο, ποῦ τόσο ἀγαπᾶς;
10. Ἐπαινῶ τίς γυναῖκες, πού δέν τίς ξέρουν οἱ πολλοί ἄνδρες.
Μή τρέχης σέ τραπέζια κοσμικά καί ἅς εἶναι γιά γάμο ἤ γιά γενέθλια. Ἐκεῖ ἀνάβουν
ἄνομοι πόθοι, μέ τούς χορούς, τούς πήδους καί τά γέλια, τήν ψεύτικη εὐχαρίστηση,
πού παραπλανεύουν ἀκόμη καί τούς ἁγνούς καί σώφρονες. Καί ἡ ἁγνότητα εἶναι τόσο
λεπτό πράγμα! Σάν τό κερί στίς ἀκτίνες τοῦ ἥλιου! Ἀπόφευγε ἀκόμα καί στό σπίτι
σου τά κοσμικά τραπέζια. Ἄν μπορούσαμε νά περιορίσουμε τίς ὀρέξεις τῆς κοιλιᾶς,
θά κυριαρχούσαμε στά πάθη μας.
11. Κράτα τήν μορφή σου γαλήνια καί μή τήν ἀλλοιώνης οὔτε
μέ μορφασμούς, ὅταν εἶσαι θυμωμένη. Στολίδια τ’ αὐτιά νάχουν ὄχι μαργαριτάρια, ἀλλά
ν΄ ἀκοῦν καλά λόγια καί νά βάζουν γιά τά ἄσχημα λουκέτο στό νοῦ. Ἔτσι, εἴτε
κλειστά εἶναι, εἴτε ἀνοιχτά, ἡ ἀκοή θά μένη ἁγνή.
12. Ὅσο γιά τά μάτια, εἶναι κεῖνα, πού δείχνουν ὅλο το ἐσωτερικό
της ψυχῆς. Ἅς σταλάζη ἁγνό κοκκίνισμα ἡ παρθενική ντροπή κάτω ἀπό τά βλέφαρά
σου καί ἅς προκαλῆ τή σεμνότητα καί τήν ἁγνή ντροπή σέ ὅσους σέ βλέπουν καί σ’
αὐτόν ἀκόμα τό σύζυγό σου. Εἶναι πολλές φορές προτιμότερο, γιά πολλά πράγματα,
νά κρατᾶς κλειστά τα μάτια, χαμηλώνοντας τό βλέμμα.
13. Καί τώρα στή γλώσσα. Θάχης πάντα ἐχθρό τόν ἄνδρα
σου, ἄν ἔχης γλώσσα ἀχαλίνωτη, ἔστω κι ἄν ἔχης χίλια ἄλλα χαρίσματα. Γλώσσα ἀνόητη
βάζει, πολλές φορές, σέ κίνδυνο καί τούς ἀθώους. Προτίμα κι ὅταν ἀκόμα ἔχης
δίκιο, τή σιωπή. Εἶναι προτιμότερη γιά νά μή ριχοκινδυνεύσης νά πῆς ἕνα ἄτοπο
λόγο. Κι ἄν ἔχης τήν ἐπιθυμία νά λές πολλά, τό καλλίτερο εἶναι νά σωπαίνης.
Πρόσεχε ἀκόμα καί τό βάδισμά σου. Μετράει στή σωφροσύνη.
14. Καί τοῦτο πρόσεξε καί ἄκουσε: Μήν ἔχης ἀδάμαστη
σαρκική ὁρμή. Πεῖσε καί τόν ἄνδρα σου νά σέβεται τίς ἱερές ἡμέρες. Γιατί οἱ
νόμοι τοῦ Θεοῦ εἶναι ἀνώτεροι ἀπό τήν εἰκόνα τοῦ Θεοῦ. (…)
15. Ἄν ἀπό μένα τόν γέροντα πῆρες κάποιο λόγο
πνευματικό, σοῦ συνιστῶ νά τόν φυλάξης στά βάθη τῆς ψυχῆς σου. Ἔτσι μέ ὅτι πῆρες
ἀπό αὐτά πού ἄκουσες καί μέ τήν ἠθική σου ἀνωτερότητα, θά θεραπεύσης τόν ἐξαίρετο
σύζυγό σου καί περίφημο πολιτικό ἄνδρα ἀπό τήν ὑπερηφάνεια.
16. Αὐτό τώρα τό παρόν δῶρο, κειμήλιό σου προσφέρω. Ἄν
θέλης πάλι νά σοῦ εὐχηθῶ καί τό καλλίτερο, σοῦ εὔχομαι νά γίνης ἀμπέλι
πολύκαρπο, μέ τέκνα τέκνων, γιά νά δοξάζεται ἀπό περισσότερους ὁ Θεός, γιά τόν ὁποῖον
γεννιόμαστε καί πρός τόν Ὁποῖον πρέπει ἀπ’ αὐτή τή ζωή νά ὁδεύουμε».
Πηγή: Κανδυλάκι