Οι αρετές χωρίζουν το νου από τα πάθη

 
Άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής

Τὴν ἡσυχία ἀγαπᾶ ἐκεῖνος ποὺ παραμένει ἀσυγκίνητος ἀπὸ τὰ πράγματα τοῦ κόσμου, ἐνῶ ἀγαπᾶ ὅλους τοὺς ἀνθρώπους ἐκείνους ποὺ δὲν ἀγαποῦν τίποτε τὸ ἀνθρώπινο. Γνώση τοῦ Θεοῦ καὶ τῶν θείων ἔχει ἐκεῖνος ποὺ δὲν σκανδαλίζεται ἀπὸ κάποιον εἴτε ἐξ αἰτίας τῶν παραπτωμάτων του, εἴτε ἐξ αἰτίας τῶν σκέψεων ποὺ περνοῦν ἀπὸ τὸ νοῦ του.

Εἶναι σπουδαῖο πράγμα τὸ νὰ παραμένει κανεὶς ἀσυγκίνητος ἀπὸ τὰ κοσμικὰ πράγματα, πολὺ πιὸ σπουδαιότερο ὅμως ἀπ' αὐτὸ εἶναι τὸ νὰ παραμείνει ἀπαθὴς ἀπὸ τὰ νοήματα αὐτῶν.

Ἡ ἀγάπη καὶ ἡ ἐγκράτεια διατηροῦν τὸ νοῦ ἀπαθῆ καὶ ἀπὸ τὰ πράγματα καὶ ἀπὸ τὰ νοήματα αὐτῶν.

Ὁ νοῦς τοῦ θεοφιλοῦς δὲν πολεμεῖ πρὸς τὰ πράγματα, οὔτε πρὸς τὰ νοήματα αὐτῶν, ἀλλὰ πρὸς τὰ πάθη ποὺ εἶναι συνενωμένα μὲ τὰ νοήματα. Γιὰ παράδειγμα δὲν πολεμεῖ πρὸς τὴ γυναίκα, οὔτε πρὸς ἐκεῖνον ποὺ τὸν λύπησε, οὔτε πρὸς τὶς φαντασίες αὐτῶν, ἀλλὰ πολεμεῖ πρὸς τὰ πάθη ποὺ εἶναι συνενωμένα μὲ τὶς φαντασίες.

Ὅλος ὁ πόλεμος τοῦ μονάχου πρὸς τοὺς δαίμονες γίνεται μὲ στόχο νὰ διαχωρίσει τὰ πάθη ἀπὸ τὰ νοήματα. Διότι διαφορετικὰ δὲν μπορεῖ νὰ βλέπει μὲ ἀπάθεια τὰ πράγματα.

Οἱ ἀρετὲς χωρίζουν τὸ νοῦ ἀπὸ τὰ πάθη, οἱ πνευματικὲς θεωρίες τὸν χωρίζουν ἀπὸ τὰ ἁπλὰ νοήματα, καὶ ἡ καθαρὴ προσευχὴ φέρνει αὐτὸν μπροστὰ στὸν ἴδιο τὸ Θεό.

Οἱ ἀρετὲς πραγματοποιοῦνται γιὰ τὴ γνώση τῶν γεγονότων, ἡ γνώση ὑπάρχει γι' αὐτὸν ποὺ γίνεται κάτοχος αὐτῆς καὶ αὐτὸς ποὺ ἀποκτᾶ τὴ γνώση τὸ κάνει μὲ σκοπὸ νὰ γνωρίσει κατὰ τρόπο ἄγνωστο καὶ πάνω ἀπὸ τὴ γνώση τὸ Θεό.

Πηγή: Χριστιανός