Τὰ Ἁγία Θεοφάνεια εἶναι μία
ἀπὸ τὶς ἀρχαιότερες ἑορτὲς τῆς ἐκκλησίας μας ἡ ὁποία θεσπίσθηκε τὸ 2ο αἰώνα
μ.Χ. καὶ ἀναφέρεται στὴ φανέρωση τῆς Ἁγίας Τριάδας κατὰ τὴ βάπτιση τοῦ Ἰησοῦ
Χριστοῦ. Ἡ ἱστορία τῆς βάπτισης ἔχει ὡς ἑξῆς: Μετὰ ἀπὸ θεία ἐντολὴ ὁ Ἰωάννης ὁ
Πρόδρομος ἐγκατέλειψε τὴν ἐρημικὴ ζωὴ καὶ ἦλθε στὸν Ἰορδάνη ποταμὸ ὅπου κήρυττε
καὶ βάπτιζε. Ἐκεῖ παρουσιάσθηκε κάποια ἡμέρα ὁ Ἰησοῦς καὶ ζήτησε νὰ βαπτισθεῖ. Ὁ
Ἰωάννης, ἂν καὶ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα τὸν εἶχε πληροφορήσει ποιὸς ἦταν ἐκεῖνος ποὺ τοῦ
ζητοῦσε νὰ βαπτισθεῖ, στὴν ἀρχὴ ἀρνεῖται νὰ τὸν βαπτίσει ἰσχυριζόμενος ὅτι ὁ ἴδιος
ἔχει ἀνάγκη νὰ βαπτισθεῖ ἀπὸ Ἐκεῖνον. Ὁ Ἰησοῦς ὅμως τοῦ ἐξήγησε ὅτι αὐτὸ ἦταν τὸ
θέλημα τοῦ Θεοῦ καὶ τὸν ἔπεισε νὰ τὸν βαπτίσει. Καὶ τότε μπροστὰ στὰ ἔκπληκτα
μάτια τῶν θεατῶν διαδραματίσθηκε μία μοναδικὴ καὶ μεγαλειώδης σκηνή, ὅταν μὲ τὴν
μορφὴ ἑνὸς περιστεριοῦ κατῆλθε τὸ Ἅγιο Πνεῦμα καὶ κάθισε ἐπάνω στὸ βαπτιζόμενο Ἰησοῦ,
ἐνῶ συγχρόνως ἀκούσθηκε ἀπὸ τὸν οὐρανὸ ἡ φωνὴ τοῦ Θεοῦ ἡ ὁποία ἔλεγε: «Οὗτος ἐστὶν
ὁ Υἱός μου ὁ ἀγαπητός, ἐν ὢ εὐδόκησα» («Αὐτὸς εἶναι ὁ ἀγαπημένος μου Υἱός, αὐτὸς
εἶναι ὁ ἐκλεκτός μου»).
Ἀπὸ τότε καὶ τὸ Βάπτισμα τῶν χριστιανῶν, δὲν εἶναι «ἐν ὕδατι», ὅπως τὸ βάπτισμα «μετανοίας» τοῦ Ἰωάννη, ἀλλὰ «ἐν Πνεύματι Ἁγίω». Ὁ Κύριος μὲ τὸ νὰ βαπτιστεῖ ἁγίασε τὸ νερό, τὸ ἔκανε νερὸ ἁγιασμοῦ καὶ συμφιλίωσης μὲ τὸ Θεό. Ἔτσι ἡ Βάπτιση τοῦ Κυρίου ἄνοιξε τὴ θύρα τοῦ Μυστηρίου τοῦ Βαπτίσματος. Μὲ τὴν καθαρτικὴ χάρη τοῦ ἁγίου Βαπτίσματος ὁ παλαιὸς ἁμαρτωλὸς ἄνθρωπος ἀνακαινίζεται καὶ μὲ τὴν τήρηση τῶν θείων ἐντολῶν γίνεται κληρονόμος τῆς βασιλείας τῶν οὐρανῶν.
