Ὅποιος μελετᾶ σωστὰ τὸν ἑαυτό του δὲν τὸν δικαιολογεῖ

Γέροντας Παΐσιος

-Γέροντα, πῶς γίνεται, ἔνω νιώθω τὴν ἀδυναμία μου, νὰ δικαιολογοῦμαι;

Δὲν ἔνιωσες τὴν ἀδυναμία σου, γι’ αὐτὸ δικαιολογεῖσαι. Ἂν τὴν εἶχες νιώσει, δὲν θα δικαιολογοῦσες τὸν ἑαυτό σου. Ἀγαποῦμε τὸν ἑαυτό μας δὲν θέλουμε νὰ δυσκολευτοῦμε, δὲν ἀγαποῦμε τὸν κόπο. Θέλουμε πολλὲς φορὲς χωρὶς κόπο νὰ ἀποκτήσουμε περιουσία. Τουλάχιστον νὰ ἀναγνωρίσουμε ὅτι, ἔτσι ὅπως ἀντιμετωπίζουμε τὰ πράγματα, δὲν πᾶμε καλὰ πνευματικὰ καὶ νὰ ταπεινωθοῦμε. Ἄλλα οὔτε κόπος οὔτε ἀναγνώριση ὑπάρχει.

- Μπορεῖ κάποιος νὰ μελέτα, νὰ ἐξετάζη τὸν ἑαυτό του καὶ νὰ τὸν δικαιολογῆ;

Ὅποιος μελετᾶ σωστὰ τὸν ἑαυτό του δὲν τὸν δικαιολογεῖ. Καὶ βλέπεις, εἶναι μερικοὶ ἔξυπνοι, τετραπέρατοι, ποὺ κάνουν τελικὰ τὶς μεγαλύτερες ἀνοησίες. Γιατί εἶναι καὶ τὸ βόλεμα. Πῶς μὲ βολεύει, πὼς μὲ ἐξυπηρετεῖ ἐμένα.

- Γέροντα, αὐτὸς ποῦ δικαιολογεῖται δὲν βλέπει τὶς πτώσεις του στὸν ἀγώνα;

Ὅ,τι καὶ ἂν κάνη, τὸν ξεγελᾶ ὁ διάβολος καὶ τὰ δικαιολογεῖ ὅλα, τὸ θέλημα, τὸ πεῖσμα, τὸν ἐγωισμό, τὸ ψέμα.

- Δὲν θὰ τὸν βοηθοῦσε νὰ καθρεφτίζη τὸν ἑαυτό του στὰ Πατερικὰ βιβλία, καὶ κυρίως στὴν Ἁγία Γραφή;

Γιὰ ἕναν ποὺ σκέφτεται σωστά, πνευματικά, λύνονται ὅλα τα προβλήματα μέσα ἄπο τὴν Ἁγία Γραφὴ καὶ τὰ Πατερικὰ βιβλία. Τὰ βλέπει μέσα ἐκεῖ ξεκάθαρα. Ἕναν ὅμως ποὺ δὲν κάνει ἐργασία πνευματικὴ καὶ ἡ ψυχή του δὲν εἶναι ἐξαγνισμένη, δὲν τὸν βοηθάει οὔτε ἡ Ἁγία Γραφή, γιατί ὅλα τα ἑρμηνεύει ἀνάποδα. Καλύτερα εἶναι νὰ λέη τὸν λογισμό του στὸν πνευματικό του καὶ νὰ μὴν ἕρμηνευη μόνος του αὐτὰ ποὺ διαβάζει. Ἂν διάβαση λ.χ. Παλαιὰ Διαθήκη, μπορεῖ νὰ ἕρμηνευση πονηρὰ αὐτὰ ποὺ θὰ διάβαση καὶ νὰ μολυνθῆ. Ἔχω προσέξει, μερικοὶ παίρνουν κάτι ἄπό τα πνευματικὰ ποὺ διαβάζουν καὶ τὸ ἑρμηνεύουν ὅπως τοὺς βολεύει.

Δὲν εἶναι ὅτι δὲν τοὺς κόβει ἡ δὲν καταλαβαίνουν αὐτὰ ποὺ διαβάζουν, τὰ ἑρμηνεύουν ὅμως ἔτσι, γιὰ νὰ δικαιολογήσουν τὸν ἑαυτό τους. Φοβερὸ πράγμα! Ἀλλὰ καὶ τὰ πνευματικὰ ποὺ ἀκοῦν, ἔχω καταλάβει, σπάνια τα πιάνουν σωστά. Λέω, ἃς ὑποθέσουμε, ἕνα περιστατικό, γιὰ νὰ τονίσω κάτι. Ἔνω ἐγὼ ἄλλο θέλω νὰ τονίσω, μερικοὶ ψάχνουν νὰ βροῦν κάτι ἄπο ὅλο το περιστατικό, γιὰ νὰ πιαστοῦν καὶ νὰ δικαιολογήσουν ἕνα κουσούρι, ἕνα σφάλμα τους, γιὰ νὰ ἀναπαύσουν δηλαδὴ τὰ πάθη τους. Δὲν σκέφτονται ὅτι αὐτός, γιὰ τὸν ὅποιο κάτι ἀνέφερα, δὲν πρόσεξε καὶ κατέληξε ἐκεῖ ποὺ κατέληξε, ἄλλα λένε: ἀφοῦ ὑπάρχουν ἄνθρωποι σὲ τόσο ἄσχημη κατάσταση, τότε ἐμεῖς εἴμαστε πολὺ καλά, καὶ ἔτσι δικαιολογοῦν τὸν ἑαυτό τους. Ἄπο δικαιολογίες ὁ διάβολος βρίσκει ἕνα σωρό.

Ὅποιος δικαιολογεῖ τὸν ἑαυτό του, ἀνάπαυση δὲν βρίσκει. Δὲν ἔχει παρηγοριά. Αὐτὸν ποῦ δικαιώνει τὸν ἑαυτό του, ὁ ἐαυτὸς τοῦ τὸν δικαιώνει; Ὁ ἐαυτός του, ἡ συνείδησή του, δὲν τὸν δικαιώνουν, καὶ δὲν ἔχει ἀνάπαυση. Αὐτὸ δείχνει ὅτι φταίει. Πῶς τὰ ἔχει κανονίσει ὁ Θεός! Ἔδωσε στὸν ἄνθρωπο Ἔδωσε στὸν ἄνθρωπο τὴν συνείδηση, φοβερό! Μπορεῖ νὰ ἐπιτυχῆ κάποιος αὐτὸ ποὺ θέλει εἴτε μὲ βάρβαρο τρόπο εἴτε μὲ πονηριὰ εἴτε μὲ κολακεία, ἀλλὰ ἀνάπαυση δὲν θὰ βρῆ. Ἄπο αὐτὸ μπορεῖ μόνος του νὰ διαπίστωση ὅτι δὲν βαδίζει καλά. Ὅταν κάποιος δέχεται τὴν ἀδικία, εἶναι σὰν νὰ παίρνη μιὰ πνευματικὴ περιουσία καὶ χαίρεται. Ἔνω, ὅταν δικαιώνη τὸν ἑαυτό του, εἶναι σὰν νὰ ξοδεύη κάτι ἄπο τὴν περιουσία του καὶ δὲν νιώθει χαρά. Θέλω νὰ πῶ, δὲν ἔχει τὴν πνευματικὴ ἀνάπαυση ποὺ θὰ εἶχε, ἂν δὲν δικαίωνε τὸν ἑαυτό του. Πόσο μᾶλλον ὅταν δὲν ἔχη δίκαιο καὶ δικαιώνη τὸν ἑαυτό του!

Ὄργη Θεοῦ μαζεύει, γιατί τότε εἶναι ἕνα ἅρπαγμα σπαταλάει μιὰ περιουσία ποὺ τοῦ δίνεται. Βρίσκει ἀνάπαυση αὐτὸς ποῦ σπαταλάει; Μὲ τὴν δικαιολογία κανεὶς τυφλώνεται. Ἀκόμη καὶ ἄνθρωπο νὰ σκοτώση, τὸν δικαιολογεῖ ὁ διάβολος. Πῶς τὸν ὕπεμεινες τόσον καιρό; τοῦ λέει. Ἔπρεπε νὰ τὸν εἶχες σκοτώσει νωρίτερα. Καὶ μπορεῖ νὰ θέλη νὰ πάρη καὶ μισθὸ ἄπο τὸν Χριστὸ γιὰ τὰ λίγα χρόνια ποῦ ὕπεμεινε! Κατάλαβες; Ἔκει φθάνει!

- Ἀφοῦ, Γέροντα, αὐτὸς ποῦ δικαιολογεῖται ταλαιπωρεῖται, γιατί δέχεται αὐτὸ τὸ βάσανο τῆς συνειδήσεως;

Εἶναι ἡ συνήθεια. Γιὰ νὰ τὴν κόψη, χρειάζεται θέληση. Καὶ πρέπει νὰ μάθη ὄχι μόνο νὰ μὴ δικαιολογῆται, ἄλλα καὶ νὰ τοποθετῆται σωστά. Ἂν δὲν δικαιολογηθῆ, ἀλλὰ μέσα του πιστεύη ὅτι τὸν ἀδίκησαν, τότε εἶναι χειρότερα. Γιατί, ἂν δικαιολογηθῆ, θὰ τοῦ πῆ καὶ ὁ ἄλλος κάτι καὶ θὰ μπόρεση ἔτσι νὰ γνωρίση τὸν ἑαυτό του καὶ νὰ βγῆ ἀπὸ τὴν πλάνη. Ἀλλιῶς, μπορεῖ νὰ μὴ μιλάη, ἀλλὰ μέσα του νὰ λέη: ἔχω δίκιο, ὅμως δὲν μιλάω, γιατί ἔχω ἀνωτερότητα, καὶ νὰ παραμένη στὴν πλάνη.

Πηγή: Ἁγιορείτικο Βῆμα